Astım, alerjik rinit ve atopik egzama gibi alerjik hastalıkların tanısı konulduktan sonra tetikl
eyen alejenler belirlenmelidir. Daha sonra alerjenlerden korunma yöntemleri ailelere anlatılmalıdır. Özelikle astım alevlenmelerini önlemek için çevresel alerjenlerden korunma tedavinin önemli bir parçasıdır. Çevresel korunma önlemlerini dört başlık altında toplayabiliriz. Birincisi iç ortam alerjenleri, ikincisi dış ortam alerjenleri, üçüncüsü iç ve dış ortam hava kirliliği ve dördüncüsü mesleksel maruziyettir.
İç ortam alerjenleri
İç ortam alerjenlerinin en önemlisi ev tozu akarları, hamam böceği, küf mantarları (Penicillium ve Aspergillus başta olmak üzere), evcil hayvan alerjenleri ve fare alerjenleridir. Astımlı hastanın hem şikâyetlerinin hem de alevlenmelerin azaltılmasında iç ortam alerjenleri için alınacak önlemeler aşağıdaki gibidir;
-Ev tozu akarları için
-Yatak ve yorganlar alerjenlere geçirgen olmayan örtüler ile örtülmelidir.
-Yastıklar alerjenlere geçirgen olmayan örtüler ile örtülmeli veya haftalık yıkanmalıdır.
-Çarşaf ve battaniyeler haftalık sıcak su ile yıkanmalıdır. 60 derece ve üstü ısıda ev tozları ölmektedir. Ayrıca kuru sıcak hava veya donmayla da ev tozları ölmektedir ancak alerjenler uzaklaşmamaktadır.
-Eğer sıcak suya ulaşılamıyorsa deterjan ve çamaşır suyu kullanarak soğuk suyla da yıkamak canlı ev tozu miktarını ve alerjeniteyi azaltmaktadır.
-Ev içi nem oranını yüzde 60’ın altında tutulmalı, ideali yüzde 30-50 arasında tutulmasıdır.
-Yatak odasında halılar kaldırılmalıdır.
-Kumaş döşemeli mobilyalar üzerinde uyumak veya uzanmaktan kaçınılmalıdır.
-Çocuk odasında doldurulmuş veya yünlü oyuncakları en aza indirilmelidir ve haftalık yıkamalıdır.
Küf mantarı için
-Bodrum, banyo, evin karanlık yerleri gibi mantar gelişimi için uygun olan yerler kontrol edilmeli ve 1/10 konsantrasyonda çamaşır suyu ile yıkanmalıdır.
-Ev içinde canlı çiçek bulundurulmamalıdır. Çünkü mantar sporların üremesini kolaylaştırıyor.
-Nem oranı düşük tutulmalı, klima ve HEPA filtre kullanılmalıdır.
Evcil hayvanlar
-Evcil hayvanlar ev dışında tutulmalıdır, eğer tutulamıyorsa
-Duyarlı kişinin yatak odasının dışında tutulmalıdır.
-Duyarlı kişinin yatak odasının kapısı kapalı tutulmalıdır.
-Kumaş döşemeli mobilyalardan kaçınılmalıdır ya da hayvanın bu mobilyalarla teması önlenmelidir.
Fare alerjenleri için
-Giriş yerlerinin kapatılması, düşük toksisiteli pestisit kullanımı, tuzak kurma, temizlik yapılması alınabilecek önlemlerdir.
Hamamböceği için
-Mutfakta besinler ağzı kapalı kapta bulundurulmalıdır.
-Ev besin ve su artıklarından arındırılmalıdır.
-Çöplerin ağzı sıkıca kapatılmalıdır.
-Kirli bulaşıklar açıkta bırakılmamalıdır.
-Ev uygun şekilde ilaçlanmalıdır (zehirli yemler, borik asit gibi).
Dış ortam alerjenleri
Dış ortam alerjenlerinin en önemlisi polenler (grass, tree, weed) ve dış ortam küf mantarları (Alternaria, Cladosporium) dır. Astımlı hastanın hem şikâyetlerinin hem de alevlenmelerin azaltılmasında dış ortam alerjenleri için alınacak önlemeler aşağıdaki gibidir;
-Polen sezonlarında özelliklede polenin yoğun olduğu sabah saatlerinde kapı ve pencereleri kapalı tutmak, ev içinde klima veya HEPA filtreler kullanılmalıdır.
-Güneş gözlüğü ve maske takılmalı, arabaya polen filtresi takılmalıdır.
-Dış ortamda egzersiz yapılacaksa da özelikle güneş yükseldikten sonra ve kısa süreliğine yapılmalıdır.
-Dışarda uzun süre kalınmışsa duş alınmalı ve saçlar yıkamalıdır.
-İmmünoterapi uygun hastalarda önerilmelidir.
Hava kirliliği (iç ve dış ortam)
En önemli hava kirliliği nedeni özelikle iç ortamda sigara içmek veya sigaraya maruz kalmaktır. Bununla birlikte pişirme ya da ısınma sırasında açığa çıkan kimyasal maddeler, sülfür dioksit, NO2, Ozon hava kirliliğine katkı sağlayan faktörlerdir. İç ortam hava kirliliğini önlemek için; sigara maruziyeti ortadan kaldırılmalı, ısınma amacıyla kullanılan odun, kömür, talaş veya gazlı ısıtıcılardan mümkünse kaçınılmalıdır. Ev sık sık havalandırılmalı ve klima kullanılmalıdır. Dış ortam hava kirliliğini önlemek için motorlu araç kullanımı ve endüstriyel atıkların azaltılması atmosferde giderek artan kirliliğini bir ölçüde önleyecektir.
Mesleksel maruziyet
Mesleksel astım tanısı konulan hastaların mesleklerini değiştirmesi önerilmelidir. Bu mümkün değilse mesleksel alerjenlere maruziyeti azaltmak için maske kullanmak gibi bireysel önlemler alınmalıdır.